Pera Film İtalyan Yeni Gerçekçiliği’ne Pencere Açıyor “İşgallerin Gölgesinde”
Etkinliklerine Ekim 2008’de başlayan Pera Müzesi Film ve Video Bölümü olan Pera Film, aylık periyodlar halinde düzenlenen, sinema klasiklerinden deneysel film-video örneklerine, animasyonlara, belgesellere ve kısa filmlere dek uzanan kapsamlı bir programdır.
Pera Müzesi’nde açılan sergilere paralel programlar da sunan Pera Film, Pera Müzesi ziyaretçilerine ve sinema meraklılarına farklı bir deneyim sunmayı amaçlamaktadır.
Film, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nün Meşgul Şehir sergisi çatısı altında, işgal altındaki kentleri odağına alan klasikleri sinemaseverlere ulaştırıyor. İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nin öncülerinden Roberto Rossellini’nin İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından çektiği Savaş Üçlemesi’nden derlenen “İşgallerin Gölgesinde” film programı, 15 Ekim – 10 Aralık tarihleri boyunca Pera Müzesi Oditoryumu’nda izlenebilir.
Pera Müzesi Film ve Video Programları, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nün Meşgul Şehir: İşgal İstanbul’unda Siyaset ve Gündelik Hayat, 1918–1923 sergisine paralel olarak hazırladığı “İşgallerin Gölgesinde” programında sinema severleri, sinema tarihinin öncü akımlarından biri olan İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nin başlangıç yıllarına götürüyor. Program, İtalyan Yeni Gerçekçiliği akımının başlıca figürlerinden Roberto Rosellini’nin 1945 -1948 yılları arasında, İkinci Dünya Savaşı’nın hemen peşi sıra çektiği Savaş Üçlemesi’ni izleyiciyle buluşturuyor.
Sinema üzerinden hareketle, savaşın şehirler ve toplumlar üzerinde yarattığı radikal ve sert etkilerin izlerini sürüyor. Savaş esnasında yaşanan çatışmanın yıkıcılığını gözler önüne seriyor. Roma Açık Şehir, Hemşehri ve Almanya Sıfır Yılı filmlerinden oluşan söz konusu üçlemenin kadrosu çoğunlukla amatör oyunculardan oluşuyor. Filmler, geleneksel kalıpların dışına çıkan kendine has anlatım teknikleriyle dikkat çekiyor.
Savaşta, işgalde ve işgalden sonra insan manzaraları
Üçlemenin ilk filmi olan Roma Açık Şehir (1945), Nazi işgali altındaki kentte günlük hayatı ve direnişi perdeye taşıyor. 1946’da Cannes Film Festivali’nde Büyük Ödül’ü kazanan ve yeni gerçekçi sinemanın ilk örnekleri arasında yer alan Roma Açık Şehir, baskıcı rejimin yarattığı tehlike, arada ve arafta kalmışlıkları işliyor. Hayatta kalırken özgürlük mücadelesi veren sıradan insanların hikâyelerini anlatıyor. II. Dünya Savaşı’nın son günlerinde işgal altındaki Roma’nın kasvetli sokaklarında geçen film, Nazi karşıtı direnişin gölgesinde, partizan Giorgio Manfredi, nişanlısı Pina ve yardımsever rahip Don Pietro Pellegrini’nin kaderlerinin dramatik bir şekilde birleşmesini konu alıyor.
Üçlemenin ikinci filmi Hemşehri (1946), II. Dünya Savaşı’nın son evrelerinde İtalya’nın kurtuluşu esnasında ülkenin altı farklı şehrinde yaşanan hikayeleri gözetiyor. Belgesel sinema tarzındaki estetiğiyle dikkat çeken film, kurtarıcı güçler ile İtalyan halkı arasındaki etkileşimler üzerinden farklı kültürlerin iletişim kurma çabalarını, isteklerini ve insanların anormal koşullar altında gündelik yaşamlarını sürdürme mücadelelerini işleyen altı farklı bölümden oluşuyor.
Savaş Üçlemesi’nin son halkası Almanya Sıfır Yılı (1948) ise savaş sonrası harabeye dönmüş Berlin sokaklarında yaşanan sefaleti, 12 yaşındaki bir çocuğun trajik öyküsü üzerinden izleyiciye aktarıyor. Kardeşleri ve hasta babasıyla birlikte bombalanmış bir apartman dairesinde yaşayan Edmund, sokakta tanıştığı gençlerin kurduğu karaborsa işlerine dahil olduktan sonra, Nazi sempatizanı eski bir öğretmenin ve diğer kötü niyetli karakterlerin etkisine maruz kalır. Öncüllerinden çok daha kasvetli bir atmosfere sahip olan Almanya Sıfır Yılı, faşizmin bireyler ve toplumlar üzerindeki yıkıcı etkilerini gerçekçi bir şekilde gözler önüne seriyor.
Bu program kapsamındaki film gösterimleri indirimli müze giriş bileti aracılığıyla izlenebilir. Biletlere, Biletix’ten veya Pera Müzesi resepsiyonundan erişilebilir. Yasal düzenlemeler uyarınca aksi belirtilmediği müddetçe bütün film gösterimleri 18+ uygulamasına tabidir.
Gösterim Programı:
Roma Açık Şehir | 15 Ekim Pazar, 15.00 | 2 Aralık Cumartesi, 15.00
Yönetmen: Roberto Rossellini / Oyuncular: Aldo Fabrizi, Anna Magnani, Marcello Pagliero, Vito Annicchiarico / İtalya, 1945, 103′, DCP, siyah beyaz / İtalyanca; Türkçe, İngilizce altyazılı
Hemşehri | 18 Ekim Çarşamba, 19.00 | 8 Aralık Cuma, 19.00
Yönetmen: Roberto Rossellini / Oyuncular: Carmela Sazio, Robert Van Loon, Benjamin Emanuel, Alfonsino Bovino / İtalya, 1946, 126′, DCP, siyah beyaz/ İtalyanca; Türkçe, İngilizce altyazılı
Almanya Sıfır Yılı | 22 Ekim Pazar, 15.00 | 10 Aralık Pazar, 15.00
Yönetmen: Roberto Rossellini / Oyuncular: Edmund Meschke, Ernst Pittschau, Ingetraud Hinze, Franz Krüger / İtalya, Fransa, Almanya, 1948, 78′, DCP, siyah beyaz / İtalyanca, Almanca; Türkçe, İngilizce altyazılı
Fragmanlar:
Roma Açık Şehir – https://www.youtube.com/watch?v=c1P1JRSJT6Q
Savaş Üçlemesi –https://youtu.be/JM_KpDmdF98?si=LTuBb7TQtzbyuIDU
